donderdag 19 april 2012

Dag 5: 19-4-12

Dag 5 is aangebroken, de dag waarvoor we allen hier zijn... THE MARCH OF THE LIVING!

Ontbijt om 6.20, maar niemand klaagt. Iedereen heeft er 'zin' in! Maar eerst stond ons nog een tour door Auschwitz 1 te wachten. Dit is het deel dat gebouwd was voor de Poolse militairen en dat later is ingenomen door de Duitsers.

Dit kamp geeft een hele andere indruk dan gisteren. Het is veel minder groot en leeg, het is klein en volgebouwd. Het zijn allemaal stenen barakken die er uitzien als mega huizen, geen houten barakken zoals we gisteren zagen. Ongeveer 20.000 mensen konden hier tegelijkertijd verblijven.





Het eerste opvallende dat we tegenkwamen was dit boogje, hier doken de SS'ers in bij een bomaanslag.


We liepen Auschwitz 1 in en Devorah begon te vertellen. Ze vroeg ons vandaag niet door onze Eigen ogen te kijken maar door die van de gevangenen. Dat hebben we gedaan.

Toen de Duitsers Polen binnenvielen gingen ze concentratiekampen bouwen, dit was in April 1940. Dit kamp werd gekozen vanwege onder andere de ligging, het ligt namelijk ver van de hoofdstad Warsaw waar de opstand zou uitbreken ALS deze zou uitbreken. Ook is Auschwitz precies het middelpunt van Europa en dus makkelijk te bereiken. Ook was er al een spoor aangelegd.
Het kamp dat de Polen hadden gebouwd bestond uit 21 barakken, buiten de extra verdiepingen zijn er ook 8 barakken toegevoegd.
144 mensen zijn ooit succesvol ontsnapt voor zover we weten.

Bij het arriveren werd er altijd muziek gespeeld, door de joden... Jullie begrijpen dat dit niet uit vrije wil was.

Ernst deelde een stuk van zijn verhaal, dit was het Auschwitz waar hij terecht is gekomen nadat hij dus was overgelopen zoals gisteren verteld.


We gingen eerst naar de barakken waar de overgebleven spullen te vinden waren. BAM. Brillen en Tallietot lagen in de eerste kamer. Devorah vertelde overal een verhaal om alle spullen tot leven te brengen.





Potten en pannen, beenbeugels, kunstbenen, medische korsetten en toen de schoenen... Zoveel, zo zo zo veel.









En toen nog meer, oh nee dit waren kinderschoenen.


En toen de koffers, ook zo ongelofelijk veel. Als we dan nadenken dat 6 miljoen mensen ooit met hun koffer stonden, al kregen sommige niet de kans om in te pakken, dan is deze massa peanuts!





1,5 miljoen kinderen...



borstels, scheerborstels, zelfs toiletborstels... Zyklon B blikken.





En toen al dat haar, stilte overal bij iedereen. Hier mocht geen foto van worden gemaakt en dit is weer zoiets dat je zelf moet zien. Wij hebben geen foto nodig, dit staat voor eeuwig op ons netvlies. En dan kijk je in de vitrine en zie je jezelf in de weerspiegeling, daar stonden we met onze bossen krullen...

Toen door naar een volgend stuk. De gevangenis, een gevangenis in een gevangenis? Gevangenen die probeerden te ontsnappen zouden een hongerdood moeten sterven in de kelder. 28 cellen waren hier te vinden, 3 extreme waarbij 4 gevangenen per cel moesten zien te overleven terwijl de cel in totaal 1m2 bevatte. En denk niet dat er een raam of iets was! Slechts 1 mini gaatje in de muur waardoor ze niks konden zien, maar alleen functioneerde voor de zuurstof toevoer. In deze kelder werd ook het eerste experiment met Zyklon B uitgevoerd. Ook hier mochten geen foto's worden genomen en geloof ons maar deze ruimte was niet eens te fotograferen zo klein en donker.


Toen naar de muur waar mensen voor werden neergeschoten en houten blokken waar men aan werd opgehangen. Je ziet deze altijd in films, de kriebels over je lijf als je er dan voor staat.





Hiernaast is Blok 10 te vinden, dit is een berucht blok, het experimenten blok. Horror verhalen werden verteld, onder andere over het verhongeren van een baby waar de moeder bij moest blijven. Het testen van dierenhechtdraad op mensen, het bevriezen van mensen door ze in koud water te leggen. En nog veel meer... De dokter die hier de leiding had heette Dr. Mengele. Wat er ooit met hem is gebeurd? Niemand weet het precies, behalve dat zijn dokters titel hem is ontnomen direct na de oorlog.
Vervolgens vertelde Ernst nog een verhaal over een overlevende die hier ook aan deze experimenten werd blootgesteld. De betreffende vrouw haar eileiders en baarmoeder zijn verwoest. Ook vertelde hij waaraan en wanneer zijn zus Wanda is gestorven, aan tyfus op 15-2-1944. Zij is hier hoogstwaarschijnlijk mee geïnjecteerd in haar eigen barak.

Vervolgens het Nederlands paviljoen in gegaan. Eventjes stond ik (lesley) alleen in een ruimte en ik stond foto's te maken en in ene viel het me op, ik fotografeerde de namen!!! Triest genoeg viel het me niet op omdat het er zoooo veel waren, het leek wel behang.
We hebben in een uur tijd alle namen gevonden die we hadden meegekregen van huis. Joel Brommet die met de dodenmars is overleden heeft de sterfdatum 9-5-1945 en plaats Midden Europa, dit is de datum en plaats die allen hebben gekregen die zijn overleden tijdens de dodenmars.









Ook bijzonder waren de documenten van Herman Menco, de vader van onze vader, onze opa dus!! Zoveel lag hier van hem, hij heeft het godzijdank overleefd.





Nadat iedereen zijn/haar informatie had verzameld hebben wij een ceremonie gehouden. We zaten in een kring op de grond om de namenlijsten heen. We luisterden het nummer Each man has a name...
Hierna stak Devorah een kaarsje aan die werd doorgegeven aan iedereen, de bedoeling was dat iedereen tijdens het vasthouden een naam zou noemen. Wij hebben al onze families opgenoemd die zijn omgekomen, Menco, Brommet, Philips en Bronkhorst.






Lior sloot af met kaddisj. Hij deed dit met zoveel emotie dat het bij iedereen zo hard binnenkwam dat niemand, zelfs wij niet, het droog kon houden.



Buiten staken we 9 kaarsen aan voor:
Opa's, oma's, moeders, vaders, kinderen, negers, homo's, gehandicapten en voor de verzetsmensen . Vervolgens hebben we allen een gele tulp neergelegd voor het paviljoen bij de kaarsen. De tulp is de Nederlandse bloem, het geel staat voor de zon die aan de hemel staat waar onze families zijn.






De tranen zijn er uit, de dood laten we achter ons, nu op naar het leven. The March of the Living...

De vlaggen werden uitgedeeld. Ernst kreeg de eerste.


We kregen bordjes en schreven onze teksten, deze zouden wij later in Birkenau langs het spoor in het gras steken. Dit zijn die van ons.


Ondertussen vormen er steeds meer mensen om ons heen. 11.500 in totaal lopen deze mars! Het zonnetje schijnt en dat is niet onze hele reis het geval geweest! Wie weet een beetje hulp van boven wellicht? Lior zou het aanvragen!

Voor ons loopt Zweden, achter ons Turkije! Er gebeurt nog iets bijzonders. Een zweeds meisje vraagt aan Ernst of hij die en die familie kende, zijn antwoord was nee. Hij kende maar 1 familie uit Zweden met wie hij in het kamp zat, bij het uitspreken van deze naam draait een meisje zich om, dit was haar overgrootvader!!! Prachtig, het moest zo zijn.

We beginnen vanuit het kamp en lopen eruit onder de bekende poort: arbeit macht
frei.








Terwijl we het terrein afliepen vloog er een witte vlinder over nath en jac, dit heeft voor ons een hele persoonlijke waarde.




Na een half uur komen we aan in Auschwitz Birkenau. Iedereen plaatste zijn bordje in het spoor voor de poort, wat een prachtig gebaar.





Op naar de ceremonie. Terwijl we naar binnen liepen werden er namen van alle kinderen die zijn omgekomen voorgelezen door de speakers 1.5 miljoen.



Het podium is gebouwd precies tussen de 2 gaskamers, nu zitten we hier met 11.500 mensen! Wat een revenge...





De ceremoniemeester was Tevye uit Fiddler on the Roof. Er werden liedjes gezongen en speeches gehouden. Rabbi Meir Lau sprak onder andere. Ook hij is een overlever van de Holocaust. Hij is al de 7de generatie rabbijn in zijn familie. Tijdens de ceremonie werd hij gebeld, zijn dochter was zojuist bevallen. Nieuw leven!


Benjamin Netanyahu had een boodschap ingesproken. Een aantal bevrijders werden geëerd. Na nog een paar mooie liedjes werden de fakkels aangestoken.



De ceremonie werd afgesloten met kaddisj en hoe kan het ook anders... het Hatikwa. Tijdens dit moment kwam de zon tevoorschijn, deze hadden we niet meer gezien sinds we Birkenau binnenliepen.

Dit was het dan. Onze bijzondere reis is tot een bijzonder eind gekomen. Wat zijn we blij dat we deze reis hebben gemaakt, met zijn 3en, en niet te vergeten alle andere geweldige deelnemers.

Dit was de mooiste Jom Ha'shoa die we ooit zullen meemaken.

Bedankt voor alle geweldige reacties, we hadden nooit verwacht er zoveel te krijgen.

Bedankt Lior en Blanche voor alles. Bedankt Ernst, het was bijzonder jou in ons midden te hebben.
And Devorah thank you so much, we couldn't have wished for a better guide! Hopefully we'll meet again, in Israël!!!



Morgen lekker naar huis hopende dat de kippensoep, het vlees met rode saus, DE eigen gebakken aardappeltjes, wie weet een bakje eigengemaakte appelmoes, een lekker rood wijntje en de appeltaart op ons staan te wachten!

Wij zeggen: to life to life lechajim!

Liefs xxx



Location:Auschwitz 1 en The March of the Living!

7 opmerkingen:

  1. Meiden, wat een prachtige afsluiting van een onvergetelijke reis. Wat hebben jullie dit prachtig onder woorden gebracht, de emotie spat er vanaf. Die vlinder: ongelooflijk bijzonder, hij was er ook bij! Lieverds, bedankt al die dagen voor het bijhouden van het blog, het was net of we er zelf bij waren. Voor vanavond slaap lekker en morgen gezond weer op omein en morgenvroeg een goede vlucht en happy landing. To life to life lechajim! Dikke kus, Helen, Mike en kids

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Als ik jullie foto zie dan lijken jullie zo ver bij ons vandaan terwijl jullie zo dichtbij zijn. Wat onze historie allemaal teweeg brengt. En morgenavond gaan de kaarsen aan en maken we mautze. Dan zijn we weer samen. Jullie een unieke ervaring 'rijker' maar ook nog veel te verwerken en om over na te denken.
    Jullie hebben iets fantastisch gedaan en het geweldig met iedere geïnteresseerde gedeeld. Deze week waren jullie mijn ogen, mijn hart en ziel. Jullie zijn 3 moedige meiden en hebben samen besloten deze reis te maken.
    Onze hele familie is super trots en moge de nagedachtenis aan alle overledenen jullie tot zegen zijn. L'dor vador.
    Tot morgen, xxx pappaaa.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Sprakeloos en stil van...... To life to life lechajim!
    Tot 120 jaar in gezondheid. Omein.
    Welterusten, gezond weer op, goede reis en gezond weer thuis.Dikke kusxxxx

    BeantwoordenVerwijderen
  4. In 1 woord: geweldig. Super jullie reis op deze manier mee te beleven en dat jullie de moeite hebben genomen dit op deze manier met iedereen te delen. Morgem goede reis terug en hoop jullie snel te zien. Dikke xxxx. Rita en Ronald

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hi Meiden,
    Heb iedere dag vol bewondering jullie prachtig geschreven blog gelezen! Heel erg indrukwekkend en ontzettend mooi dat jullie dit met elkaar hebben gedaan.
    XX Sarah

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Lieve zusters, heb ademloos jullie verslagen gelezen, met nesjomme geschreven, jullie emoties waren zo voelbaar, de geschiedenis tastbaar en dichtbij! Ik denk dat een ervaring rijker veel te zwak uitgedrukt is voor deze indukwekkende reis , het is veel meer dan dat! Geef de geschiedenis door later aan jullie kinderen, op die manier houden we de namen levend van al die omgekomen familieleden.
    Kol hakavod, trots op jullie!!!
    X nicole

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Leve het leven inderdaad!
    Prachtig wat jullie gedaan hebben, trots mogen jullie en jullie ouders zijn!

    Liefs van mij.

    X

    BeantwoordenVerwijderen